Jednym z wiodących tematów tegorocznego Barometru było podejście Polaków i Niemców do upamiętnienia wspólnej historii. Punktem wyjścia analizy podobieństw i różnic w postrzeganiu przez oba społeczeństwa tych zagadnień była ocena, w jakim stopniu polskie cierpienia i ofiary, zostały uznane przez Niemców. Wyniki Barometru wskazują, że opinie na ten temat są diametralnie różne w Polsce i w Niemczech. Polacy i Niemcy odmiennie odpowiadają także na pytanie, czy Niemcy zrobiły wystarczająco dużo na rzecz zadośćuczynienia Polakom za ich cierpienia i ofiary poniesione podczas drugiej wojny światowej. Jeszcze bardziej rozbieżne są zdania Polaków i Niemców na temat wystąpienia przez polski rząd do Niemiec o reparacje wojenne, przy czym zarówno polska, jak i niemiecka opinia publiczna jest w tej kwestii dość mocno wewnętrznie podzielona.  
Serdecznie zapraszamy do udziału w prezentacji szczegółowych wyników badania oraz dyskusji w gronie ekspertów na temat stanu stosunków polsko-niemieckich oraz ich społecznego odbioru. 

Główne wnioski

• Wizerunek Niemiec w Polsce jest bardziej pozytywny od wizerunku Polski w Niemczech. Taką asymetrię percepcji od lat widzimy w badaniach z serii „Barometr Polska – Niemcy”.

• Polskie postrzeganie Niemiec uległo w ostatnim roku pewnemu pogorszeniu, podczas gdy wizerunek Polski pozostaje dość stabilny, a bardzo duża grupa badanych Niemców unika jednoznacznych sądów na temat Polski.

• W Polsce wyborcy partii opozycyjnych mają wyraźnie lepszy wizerunek Niemiec od wyborców Prawa i Sprawiedliwości.

• Opinie na temat stanu stosunków polsko-niemieckich w Polsce i Niemczech wyraźnie się różnią. Polacy są podzieleni w ocenie – podczas gdy 47% uznaje je za dobre, 39% twierdzi, że są złe. Co zaskakujące, oceny stanu relacji nie zależą od poglądów politycznych badanych. Niemcy w większości wystawiają obustronnym relacjom oceny pozytywne (61%). O złym stanie relacji przekonanych jest 23% badanych Niemców.

• Wśród respondentów, którzy twierdzą, że stan stosunków między Polską a Niemcami jest dobry, dominuje przekonanie, że powodem tego są wspólne interesy gospodarcze (51% Polaków i 45% Niemców). Respondenci twierdzący, że relacje są złe, jako przyczynę najczęściej podają politykę polskiego rządu wobec Niemiec (51% Polaków i 42% Niemców).

• Połowa Polaków jest – niezmiennie od lat – zdania, że cierpienia i ofiary Polaków, jakich doświadczyli w swojej historii, nie zostały wystarczająco uznane przez niemiecką opinię publiczną. Z kolei połowa niemieckich badanych uważa, że zostały one odpowiednio uznane.

• Opinie Polaków i Niemców na temat celu wystąpienia przez polski rząd do Niemiec o reparacje różnią się diametralnie. Największa grupa Polaków (38%) sądzi, że działania te mają na celu realizowanie wewnątrzpolitycznych interesów obozu rządzącego w okresie przedwyborczym. Odmiennego zdania są jedynie wyborcy Prawa i Sprawiedliwości. W Niemczech najwięcej badanych (30%) wierzy, że polski rząd dąży do uzyskania od Niemiec reparacji, które zasilą budżet polskiego państwa. Opinię tę podziela jedynie co piąty polski respondent.

• Polacy i Niemcy bardzo się różnią w ocenach, czy Niemcy zrobiły wystarczająco dużo na rzecz zadośćuczynienia Polakom za ich cierpienia i ofiary poniesione podczas drugiej wojny światowej. Polacy są w tej kwestii bardzo podzieleni – podobne grupy (25–29%) sądzą, że Niemcy zrobiły za 6 Jacek Kucharczyk, Agnieszka Łada-Konefał mało, podjęły różne kroki, ale potrzebne są dalsze działania, lub uczyniły wystarczająco dużo. W Niemczech większość badanych wybiera tę ostatnią opinię (60%).

• Wśród Polaków, którzy odpowiadając na powyższe pytanie, stwierdzili, że Niemcy zrobiły za mało, lub uznali, że podjęły pewne działania, ale potrzebne są kolejne kroki (łącznie 56%), największa grupa uważa, że odpowiednim zadośćuczynieniem byłaby wypłata reparacji (36%). Najwięcej niemieckich badanych z podobnej grupy (23%) opowiada się za objęciem opieką miejsc pamięci w Polsce związanych z drugą wojną światową oraz za wsparciem renowacji lub odbudowy polskich zabytków zniszczonych w czasie wojny (28%).

• Opinie dotyczące rozliczeń z polsko-niemiecką historią wyraźnie zależą od politycznych sympatii Polek i Polaków.